Wat rest van jou – Ruth Feenstra over het verlies van haar man Bert
Als een geliefde overlijdt, blijven diens spullen – en de herinneringen die daarbij horen. Ruth Feenstra vertelt over haar overleden man Bert en hoeveel hij hield van vissen.
Ik zit aan de keukentafel bij Ruth. Ze oogt hartelijk en vriendelijk. Ze is opgegroeid in een fijn gezin. Toen ze 18 was, verhuisde ze naar Utrecht om culturele antropologie te studeren. Maar door een ernstig ongeluk dat ze kreeg, waarbij haar toenmalige vriend overleed, kon ze haar opleiding niet voortzetten. Ze schoolde om en ging in de jeugdzorg werken. Het was een zware start van haar jongvolwassen leven.
Zachtheid
Toen ze 34 was, ontmoette ze Bert tijdens een avondje uit bij café ‘t Ledig Erf in Utrecht. Ze vond hem bijzonder, hij had een bepaalde zachtheid over zich. Aan het eind van de avond waren ze samen. Twintig jaar lang deelden ze dag en nacht hun leven. Samen gingen ze door mooie en moeilijke tijden. Bij Bert mocht ze zichzelf zijn en voelde ze zich geaccepteerd.
Op 13 juli 2022, toen ze naar bed gingen, had Bert het warm. Ruth opende het raam voor hem. “Hij voelde zich gelijk beter en grapte: ‘Niet alles wat je doet is super succesvol, maar dit is wel weer even geweldig.’ Dat waren de laatste woorden die hij tegen mij zei.” De volgende ochtend was Bert overleden. Hij overleed aan hartfalen, 59 jaar oud.
Stoppen op de snelweg
Bert werkte bij Altrecht als begeleider van mensen met een psychische kwetsbaarheid. Hij sprak met hen als met een vriend, hij ging volledig gelijkwaardig met hen om. Hij sloot aan bij hun behoeften en kon werken met mensen die het moeilijkst in de omgang waren. “Misschien wel omdat hij zichzelf ook buiten de gevestigde orde voelde staan”, denkt Ruth.
Na zijn vwo heeft Bert nooit meer een opleiding gedaan. Hij kon niet goed plannen en organiseren, maar daar maakte hij uiteindelijk zijn grootste kracht van. “Hij kon improviseren en reageren op zijn impulsen als geen ander.” Soms leidde dat tot hilarische situaties.
Bert was gek op vissen en water, maar had zelf geen rijbewijs. Op een dag bracht Ruth hem naar viswater. “Plotseling, terwijl ze ergens op de snelweg zaten, zei hij: ‘Hier, stop hier, hier wil ik gaan vissen!’ Hij bedacht dan niet dat ik daar niet zomaar kon stoppen.” Ruth vervolgt: “Vissen was zijn manier om tot rust te komen. Thuis kon hij uren bezig zijn met het maken van kunstaas.”
Kleurrijk
Als ik Ruth vraag wat in huis aan hem herinnert, zegt ze: “Alles.” Ze slikt een paar keer en veegt een traan weg. “Ik denk de hele dag aan hem. De gewone dingen: zoals hij kookte, samen koffie drinken, het plezier dat we hadden, met je telefoon spelen terwijl je samen tv zit te kijken. De warme knuffel die hij me zo vaak gaf. Zelfs de lastige discussies over politiek.”
Ze wijst op de poster met vissen op de tafel. Ervoor ligt een Frans vissenboekje. In de keuken staan bakjes met daarop stickers met wat in de bakjes zit. In de hoek van de kamer staat een grote kast met gereedschap en vismateriaal en op de tafel een grote plastic koffer vol met kunstaas, vrolijk en kleurrijk met grote haken. Als ze me later meeneemt naar de zolder, ligt daar ook nog een schat aan vismateriaal.
Vrolijkheid
Bert had Ruth nodig om structuur in zijn leven te krijgen. Ruth had Bert nodig om in het moment iets spontaans te doen en het leven te kunnen vieren. “Ik had laatst met mijn nichtjes voor het eerst weer de slappe lach. Dat was heerlijk, ik was weer even helemaal in het nu.”
Ondertussen haalt Ruth een glinsterend roze met paars kunstaas uit de plastic koffer. “Kijk, deze vind ik zo mooi!” De gelijkenis met Bert valt me gelijk op. Het kunstaas is even zacht als feestelijk, maar er zitten ook lastige scherpe haken aan. Als ik dat tegen Ruth zeg, lacht ze. Ze herkent wat ik zeg. “Hij hield van vrolijkheid”, zegt ze. “Hij droeg ook graag kleding met vrolijke kleuren. Genieten stond centraal voor hem, zonder verdriet en kwetsbaarheid te negeren.”
Ruth schreef een gedicht voor Bert, ‘50 poisons de nos rivières’
Als ik je mis
Lees ik 50 poisons de nos rivières
Ik vond het tussen
De belastingaanmaningen
Op zolder in een losse la
Die jij uit het bureau had gehaald
Omdat ‘ie vastliep
Mijn leven loopt ook vast
Sinds je uit ons slaapkamerraam
Vloog
In de nacht van 13 op 14 juli
Om half 3
Jij vervolgde je weg
Vliegensvlug en licht
Zoals de vissen
Als een lichtstraal
Schieten
Door de rivier
Zo bewoog jij ook
soms schoot je ‘s nachts
Op je rammelende fiets de stad in
Vol bravoure
Evenzo vloog jij uit het slaapkamerraam
Dat ik voor frisse lucht voor je had opengezet
Dag lieve Bert
Ik mis je
Ruth
Deel jouw herinnering
‘Wat rest van jou’ is een kunstproject van Charissa Bakema. Haar vader overleed in oktober 2022. Sinds die tijd liggen overal in haar huis voorwerpen die van hem zijn geweest. Voor het project is zij op zoek naar mensen die hun verhaal willen delen.
Heb jij ook een voorwerp van een overleden dierbare dat kostbaar is voor jou? Wil je meedoen aan een bijeenkomst waarin de verhalen bij de voorwerpen worden gedeeld? En wil je het voorwerp laten fotograferen en filmen?
Mail naar charissa@broedgebied.nl
Tekst en foto: Charissa Bakema | Gedicht: Ruth Feenstra
