2 okt 2019 | Geloven

Tikoen olam

Geschreven door Harry Veenstra

Met alle zorgen over o.a. de wereldwijde klimaatverandering is “De wereld verbeteren” momenteel weer erg in
zwang. “Verbeter de wereld, begin bij jezelf” is niet alleen een echte tegeltjeswijsheid, maar voor velen een
dagelijkse praxis. Hierbij wordt inspiratie gehaald uit verschillende levensbeschouwelijke bronnen. Breed door
alle lagen van de samenleving lijkt wereldwijd het besef te leven dat ieder individu zijn of haar eigen bijdrage
kan leveren aan een betere wereld.

In het christendom is “rentmeesterschap” een vertrouwde term. En in het jodendom bestaat het begrip ’tikoen
olam’: letterlijk betekent dat ‘herstellen van de wereld’. Het staat voor: verantwoording nemen voor dat wat je
ziet dat er gebeurt in een gebroken en naar herstel snakkende wereld. Je mond dichthouden en niks doen is
geen optie. Tikoen olam is een belangrijk aspect van het joodse leven. Nog sterker; het is een opdracht. Het
herstellen en/of het vervolmaken van deze wereld is diepgeworteld in de joodse traditie. De concrete invulling
daarvan is deels afhankelijk van de stroming binnen het jodendom.

Tikoen olam komt voor het eerst voor in de Misjna (de mondelinge toelichting op de door Mozes op schrift
gestelde Tora). Er is een duidelijk verband met het liturgische Aleinu-gebed, waarin de vestiging van Gods
koningschap in de wereld centraal staat. De inspanningen van de mens voor het herstel van deze wereld
komen pas goed tot hun recht indien deze plaats vinden onder Gods heerschappij. Zo wordt het Koninkrijk
van God metterdaad verwacht.

Binnenkort is het weer Micha-zondag (20 oktober), een moment om stil te staan bij de verantwoordelijkheid
die wij dragen in zaken van gerechtigheid en zorg voor de schepping. De profeet Micha noemt in één adem
trouw zijn, recht doen en ons leven op God richten. “Er is jou, mens, gezegd wat goed is, je weet wat de Heer
van je wil: niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten en nederig de weg te gaan van je God” (Micha
6 vers 8).

De schepping is pas heel wanneer de mens haar op de juiste wijze – in vrede en recht – bewoont en
bewaart. Dan zullen goedertierenheid en trouw elkaar ontmoeten, gerechtigheid en vrede elkaar kussen.

Albert van der Woude
© Classicale Werkgroep Kerk en Israël Utrecht
gepubliceerd september 2019

© foto Akil Mazumder

Gerelateerde verhalen

Meer

What if love is the masterplan?

Tijdens de Utrecht Pride op 3 juni stonden de deuren van de Jacobikerk open. Iedereen die behoefte had aan stilte, schoonheid, een toiletbezoek of een gesprek, was welkom. Dominee Wim Vermeulen had bijzondere ontmoetingen en fietste dankbaar weer naar huis. Al een...

Lees meer
Volg ons

Volg de PUP-nieuwsbrief

Wil je op de hoogte blijven van alle updates van PUP? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.

Volg ons