De Romeinse dichter Vergilius leefde tweeduizend jaar geleden. Maar wat hij te vertellen had over oorlog en vrede is tot op de dag van vandaag relevant. Tijdens deze avond bekijken we wat Vergilius allemaal zei – en hoe zijn verhaal zich verhoudt tot de christelijke traditie enerzijds en hedendaagse populisten als Donald Trump, Jair Bolsonaro en Javier Milei anderzijds.

Dr. Martijn Bac, docent klassieke talen en theoloog, presenteert een aantal grote lijnen van Vergilius’ denken en de doorwerking daarvan in later tijd. Via de teksten komen we ook een aantal monumenten van het Forum Romanum tegen, die Vergilius inzet om de grootsheid van Augustus te onderstrepen. Na de pauze doen we in kleinere groepen een “close-reading” van een aantal kernteksten. Er is geen kennis van Latijn nodig, want alle teksten zijn in vertaling.

Propaganda en onderdrukking.

Een sterke leider van een superieur volk. Dat wilde Mussolini zijn. Als Italiaan droomde hij van keizer Augustus en het Romeinse rijk. En hij was niet de eerste of de laatste met zulke dromen. In hoeverre heeft het fascisme klassieke wortels?

Augustus’ hofdichter Vergilius bezingt de roeping van de Romeinen om over andere volken te heersen. Juist een sterke leider als Augustus brengt de Pax Romana, de wereldvrede in het wereldrijk. Augustus kwam niet bepaald op een vreedzame manier aan de macht en heeft zijn macht via een geraffineerd spel van propaganda en onderdrukking gehandhaafd. Vergilius bezingt hem echter als een echte Romein, die door de goden is uitgekozen om het grootste volk van de aarde groot te laten zijn. Een van zijn gedichten, de vierde Ecloga, beschrijft hoe de wonderlijke geboorte van een kind een gouden eeuw inluidt en het paradijs op aarde terugbrengt.

Sommigen hebben in dat gedicht van Vergilius een lofzang op Augustus gezien, kerkvaders zagen er een voorspelling van de geboorte van Christus in en Dante presenteert Vergilius als gids voor het hiernamaals. In zijn meesterwerk de Aeneïs verheerlijkt Vergilius Augustus als een ideale heerser die na jaren van burgeroorlog eindelijk de vrede brengt. De dichter presenteert het Westen als een geordende samenleving van recht en rede, dat de strijd aangaat met Oosterse wanorde en onbetrouwbaarheid. Mussolini interpreteerde Vergilius op zijn eigen manier, maar hoeveel recht van spreken had hij daarbij?

Deze avond van ViaKlassiekers (een nieuwe serie waarin we klassieke denkers gaan behandelen) is onderdeel van een gevarieerd programma over Vrede. Hartelijk welkom om mee te doen! Je kunt hieronder je (gratis) kaarten voor deze avond aanschaffen.

Donderdag 15 februari  –  Aanvang 20.00 uur  –  Jacobikerk, St. Jacobus, Utrecht (Binnenstad)  –  Meer informatie via viajacobi.nl